Tekst Heleen Grimmius
Foto Kick Smeets
Nog even en dan verlaten weer duizenden studenten de collegebanken, op zoek naar een baan waarmee zij hun opleiding in de praktijk kunnen brengen. Onder hen is een groeiend aantal buitenlandse studenten. Om hen de kans te geven een baan in Nederland te vinden, is er een speciale verblijfsvergunning: het zoekjaar hoogopgeleiden.
"Een verblijfsvergunning op basis van het zoekjaar, ook wel oriëntatiejaar genoemd, geeft afgestudeerden één jaar verblijfsrecht", vertelt Floor Akkermans, zoekjaarspecialist van de IND. "Die periode kunnen zij gebruiken om een baan te vinden als kennismigrant of start up. Maar met zo’n vergunning op zak, kun je elk werk aannemen: dus als je een periode moet overbruggen door vakken te vullen bij de supermarkt, dan kan dat."
Internationaal imago
Negen jaar geleden werd de regeling ingevoerd om studenten aan te trekken en te behouden voor de Nederlandse arbeidsmarkt: "Iedere geworven of behouden hoogopgeleide vreemdeling is winst voor de kenniseconomie", legt Akkermans uit. "Nederland heeft veel geïnvesteerd in het aantrekken en behouden van kennistalent, dan is het jammer als zij na hun studie weer vertrekken. Nederland heeft een goed internationaal imago, daarom is het voor afgestudeerden makkelijker om hier hun carrière te starten. Ik kan wel zeggen dat wij hierin echt voorop lopen." Om nog meer studenten de mogelijkheid van een zoekjaar te bieden, werd de regeling twee jaar geleden verbeterd. Akkermans: "Kregen afgestudeerden onder de oude regeling direct na hun afstuderen een jaar de tijd om een baan als kennismigrant te vinden, tegenwoordig kun je het zoekjaar binnen drie jaar na het behalen van je diploma nog aanvragen. Nieuw is ook dat je meerdere keren een zoekjaar kunt aanvragen: als je een tweede studie of onderzoek afrondt, kom je opnieuw in aanmerking. Wel moet de studie of het onderzoek betrekking hebben op een ander vakgebied dan de eerste keer."
Fris referentiekader
Niet alleen afgestudeerden profiteren van de regeling, ook voor werkgevers is het interessant, betoogt Akkermans. "Het gaat om gemotiveerde, hoogopgeleide krachten die een fris referentiekader in je organisatie brengen. Daar profiteert een onderneming van. Bovendien is het financieel aantrekkelijk om iemand met een zoekjaar in dienst te nemen: het salaris dat een organisatie biedt moet weliswaar passend zijn, maar de salariseis ligt lager dan die voor kennismigranten. Wel moet een organisatie zijn toegelaten tot de kennismigrantenregeling van de IND; maar liefst 7.000 bedrijven in Nederland zijn dat al."
Baan op zak
Nu het einde van het studiejaar weer voor de deur staat, heeft Akkermans nog wel een tip voor studenten die overwegen een zoekjaar aan te vragen: "Vraag een zoekjaar aan als je studievergunning nog loopt, daarmee voorkom je een verblijfsgat", adviseert hij. "Studenten kunnen zelf snel en eenvoudig online een aanvraag indienen met hun DigiD, maar we zien vaak dat de international offices van universiteiten en hogescholen hier ook bij kunnen helpen. Scholen organiseren bovendien geregeld career events waar ook de IND en het Nuffic aan bijdragen. Overweeg je een zoekjaar aan te vragen, ga daar dan vooral heen, er lopen ook veel werkgevers rond op zo’n event. Wie weet kom je er met een baan op zak vandaan."
‘Ik leer hier ontzettend veel’
De Canadese Yvonne Bouwhuis is sinds afgelopen september in het bezit van een verblijfsvergunning voor het zoekjaar. "Ik studeerde Creatieve Industrie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen", vertelt ze. "Tijdens mijn studie werkte ik als blogger bij het international office, waar iemand van het Nuffic me vertelde over de mogelijkheid om na mijn studie een zoekjaar aan te vragen. Ik ben eerst naar huis teruggekeerd om bij mijn familie te kunnen zijn, maar ik was het zoekjaar niet vergeten. De erfenis die ik kreeg toen mijn grootouders overleden, maakte het voor mij mogelijk om naar Nederland te komen. Sinds twee maanden loop ik stage bij Eurail in Utrecht, waar ik het enorm naar mijn zin heb. Mijn stage zit er eind juli op, maar in de tussentijd ben ik hard op zoek naar een baan in het toerisme. Ik leer hier ontzettend veel en het lijkt me geweldig om andere buitenlandse studenten te kunnen helpen."
Wie komt in aanmerking voor het zoekjaar?
Alle internationale bachelor- en masterstudenten die zijn afgestudeerd aan een Nederlandse instelling voor hoger onderwijs, komen in aanmerking. Dit geldt ook voor promovendi, post doctoralen en wetenschappelijk onderzoekers die hun onderzoek in Nederland hebben uitgevoerd. In alle gevallen geldt dat de onderwijsinstelling moet zijn toegelaten als erkend referent. Akkermans: "Ook masterstudenten, promovendi en postdoctoralen die in het buitenland hebben gestudeerd aan een Top 200- universiteit komen in aanmerking voor een zoekjaar. Die kunnen zij bovendien al in het buitenland aanvragen."
