‘Dit werk laat je nadenken over migratie’

De KMar in Zuid-Holland is verantwoordelijk voor de controles bij de ferry die tussen Hoek van Holland en het Britse Harwich vaart. “Daarnaast doen wij ons werk ook bij de ferryterminal in het Rotterdamse Europoort en zijn wij verantwoordelijk voor de grensbewaking in het gebied van Zuid-Holland. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook de havens van Scheveningen, Moerdijk en Dordrecht,” legt Rutger uit. “De havens van Rotterdam, waaronder ook Europoort valt, zijn het werkgebied van de Zeehavenpolitie.”

In Hoek van Holland richt de KMar zich vooral op in- en uitreiscontroles van mensen die te voet of met de auto de ferry op willen. Ook de vrachtwagens die in de rij staan worden gecontroleerd. Rutger: “De werkdag begint met een briefing. Vervolgens wordt er een rooster gemaakt. Je staat niet de hele dag op dezelfde plek, maar je doet bijvoorbeeld eerst een uur vrachtwagens, dan passagiers te voet en daarna weer de automobilisten.” Dat maakt het werk heel afwisselend en dynamisch, want elke plek heeft zijn eigen werkzaamheden. “Bij passagiers te voet check je doorgaans alleen de papieren, maar bij auto’s en vrachtwagens kijk je ook of er vreemdelingen verstopt zitten. Ze kunnen op allerlei plekken zitten, onder een dubbele bodem, in de bekleding of in de laadbak van een vrachtwagen.”

Mensensmokkel

“Het primaire doel van het werk is, naast natuurlijk het veilighouden van Nederland en het Schengengebied, de bestrijding van grootschalige mensensmokkel”, legt Rutger uit. “Velen zien Groot-Brittannië als het beloofde land, en smokkelaars maken daar misbruik van. Wij zijn de eerste schakel in een ketting die de mensensmokkel wil aanpakken.”

Zodra Rutger en zijn collega’s een of meerdere vreemdelingen in een vrachtwagen ontdekken, stellen ze eerst zoveel mogelijk sporen veilig. “Wij maken foto’s, stellen eventueel het douanezegel (waarmee een trailer wordt afgesloten) veilig en bewaken de plaats delict”, zegt Rutger. “De afdeling Forensische Opsporing ontfermt zich over andere sporen, zoals vingerafdrukken. Vervolgens verzamelen we informatie door de chauffeur van de vrachtwagen te horen. Als we een vermoeden hebben van mensensmokkel, houden we de chauffeur aan. Zowel de chauffeur als de vreemdeling of vreemdelingen worden naar de brigade gebracht en verder verhoord.” Als alle informatie verzameld is, zet een speciale afdeling alles op een rij en probeert verbanden te leggen. De brigade Recherche pakt het onderzoek verder op. Op die manier hoopt de marechaussee een eventuele organisatie beter in beeld te krijgen.

Koeltrailer

Er gaat veel geld om in de smokkelwereld, weet Rutger. “Mensen vluchten voor oorlog of conflict, of zijn simpelweg op zoek naar een beter leven. Smokkelaars helpen die mensen in ruil voor een groot geldbedrag, met alle risico’s van dien.” Hoe groot de risico’s zijn, is in de afgelopen jaren al meerdere keren duidelijk geworden. Rutger: “In 2019 moest een ferry terugkeren naar Vlaardingen omdat er vreemdelingen verstopt bleken die niet genoeg zuurstof kregen. Of denk aan het verhaal van de vluchtelingen die in een koeltrailer verstopt zaten, en die in Engeland allemaal overleden waren.” Zelf ervaart Rutger ook dergelijke verhalen van dichtbij. “Niet zo lang geleden ontdekten we een zwangere vrouw in een trailer, die door die gevaarlijke tocht een miskraam heeft gekregen. Het is soms heel schrijnend wat je meemaakt.”

Vooroordelen

“Dit werk laat je nadenken over migratie,” vertelt Rutger. “Het beeld van de brutale jongeren met een Gucci-tasje en de nieuwste iPhone is te eenzijdig. De zwangere vrouw is geen uitzondering, we zien vaak jonge gezinnen in allerlei samenstellingen, en soms ook ouderen.” Rutger hoopt dan ook dat mensen hun vooroordelen over migratie laten varen. “Het grootste deel van de vreemdelingen die ik hier tegenkom, bestaat uit mensen die op de vlucht zijn voor oorlog of voor een ander gevaar. Zij komen echt uit een afschuwelijke situatie.”