‘Vergunninghouders moeten zich kunnen presenteren op de arbeidsmarkt’

Eerst de Nederlandse taal en een eigen huis, hoort De Vries vergunninghouders vaak zeggen. Daar is zij het niet mee eens: “Ook als vergunninghouders de taal nog aan het leren zijn en nog in de COA-opvang verblijven, kunnen ze aan de slag met soft skills: nadenken over hun kwaliteiten en toekomst op de arbeidsmarkt, een netwerk opbouwen, zichzelf leren presenteren. Daar besteden we in de VOORwerk-training aandacht aan. We leren de deelnemers ook wat er op de Nederlandse arbeidsmarkt van hen wordt verwacht, zoals een actieve werkhouding. Die vaardigheden zijn belangrijk om contact te kunnen maken in de samenleving en een netwerk op te bouwen. In het wijkcentrum, tijdens de inburgeringscursus, bij vrijwilligerswerk of een werkervaringsplaats en het UWV.”

Zelfvertrouwen

“De eerste trainingsdag komen deelnemers vaak verlegen binnen”, vertelt De Vries. “Zodra ze worden uitgenodigd om over hun kwaliteiten te vertellen, zien wij hun energie en kracht toenemen. Een Eritrese jongen zei tijdens zijn eindpresentatie: ‘Ik heb mijn hele leven nog nooit zelfvertrouwen gehad. Dat ik dat hier in vijf dagen zou krijgen, had ik niet verwacht.’ Ik vind het zelf ook nog steeds wonderlijk dat mensen in vijf dagdelen zo kunnen groeien. Veel of weinig opleiding, het is altijd goed om stil te staan bij je kwaliteiten en toekomstscenario. Deze mensen zijn van alles kwijt - familie, baan, bedrijf - maar hebben wel hun kwaliteiten en ervaring meegenomen. Dat besef en een nieuw beeld van de toekomst geeft mensen weer ‘power’.”

Realistisch

De Vries: “Vergunninghouders moeten een toekomstig beroep kiezen dat dichtbij henzelf ligt, maar ook haalbaar en realistisch is. We doen veel aan verwachtingmanagement. Zo hadden we iemand in de groep die in Eritrea kapper was en het ambacht van familie had geleerd. Als zij hier al een opleiding zou kunnen doen, dan is er daar wel studiefinanciering voor nodig. Daarnaast zijn er veel deelnemers die kapper willen worden. Wij maken hen duidelijk dat de marktvraag beperkt is en zij zich ook op ander werk moeten oriënteren. Een Syrische jongen wilde bijvoorbeeld per se automonteur worden, maar daar is geen werk in te vinden. Hij kan nu een lascursus volgen en wij hopen dat dit een opstap is naar een andere of bredere technische opleiding waarmee hij meer perspectief heeft. Voor een groot deel van de vergunninghouders is kennismaking met de beroepsmogelijkheden noodzakelijk om een alternatief te kiezen dat bij hen past.”

Opstap naar werk

Het project VOORwerk levert niet direct werk op, benadrukt De Vries. “Het is een belangrijke opstap naar werk. Vergunninghouders denken actief na over hun toekomst op de arbeidsmarkt. Na de training hebben deelnemers gesprekken met hun casemanager op het azc over de vervolgstappen zoals opleiding of vrijwilligerswerk. De casemanager kan vergunninghouders bijvoorbeeld adviseren om een beurs aan te vragen bij UAF of een versneld taalprogramma te doen op de universiteit. In Alkmaar werken we nauw samen met expertisecentrum gezondheidsverschillen Pharos en de vrijwilligerscentrale om vergunninghouders te koppelen aan vrijwilligersklussen, zodat ze werkervaring op kunnen doen.”

Het belangrijkste vindt De Vries dat vergunninghouders verantwoordelijkheid nemen voor hun toekomst: “Ik hoop dat vergunninghouders straks bij het UWV niet gaan zitten afwachten, maar zichzelf laten zien. Zodat het UWV denkt: hier zit iemand met kwaliteiten die aan de slag wil en daar ga ik mijn best voor doen.”