Ketenconferentie ‘In de voetsporen van...’

Directeur-generaal Vreemdelingenzaken Jan-Kees Goet opende donderdag 13 april in Nieuwegein de derde ketenconferentie symbolisch door een slagboom te heffen. Daarmee was de toegang vrij tot een groot aantal stands en enkele workshops.

Deelnemers konden tijdens de bijeenkomst in de voetsporen treden van de vluchteling. Van de vlucht uit het land tot aan de inburgering of eventuele terugkeer, van a tot z. En daarmee maakten de deelnemers kennis met een groot scala aan organisaties, ngo’s, landelijke en lokale overheidsinstanties en een brede vertegenwoordiging vanuit het maatschappelijke middenveld. De jaarlijkse conferentie is een gezamenlijk evenement van de Kleine Keten (IND, COA en DT&V). Bij toerbeurten is een van deze organisaties in de lead bij de organisatie. Ditmaal was dat het COA. De opkomst was met ongeveer 650 deelnemers boven verwachting!

Facetten
“U maakt vandaag nader kennis met alle facetten waar asielzoekers na hun komst naar Nederland mee te maken krijgen”, aldus Jan-Kees Goet bij zijn openingswoorden. “Een integrale aanpak draagt bij aan een geslaagd migratiebeleid, u kunt deze gezamenlijke aanpak hier zelf ervaren.” Het tijdig anticiperen op de veranderende asielstromen vraagt om flexibiliteit. “En een flexibele keten staat of valt mijns inziens bij intensieve ketensamenwerking”, aldus de directeur-generaal. “Een belangrijk aspect hierbij is het uitwisselen van informatie. In de afgelopen vier jaar zijn op dit terrein grote stappen gezet. Niet alleen tussen IND, COA, DT&V, gemeenten en andere stakeholders, maar ook met andere partijen in de keten of daarbuiten.”

Presentatie jaarcijfers COA, IND en DT&V

Voor IND, COA en DT&V was 2016 een jaar waarin de asielinstroom daalde ten opzichte van het piekjaar 2015, maar het was nog steeds een bijzonder druk jaar.

Nadat in 2015 vooral veel Syriërs naar Nederland kwamen, meldden zich afgelopen jaar hun nareizende familieleden. Ook kenmerkte 2016 zich door de instroom van mensen uit veilige landen.

Cijfers
De totale asielinstroom (eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen en nareizigers) was in 2016 met 31.600 bijna de helft lager dan in het piekjaar 2015 (58.900). In ruim eenderde van alle gevallen betrof het Syriërs (34%), gevolgd door Eritreeërs (9%) en Albanezen (5%). Er waren 18.170 eerste asielaanvragen, 1.660 herhaalde aanvragen en 11.810 nareizigers. Al direct in het begin van 2016 veranderde de asielinstroom van met name Syriërs en Eritreeërs. Circa een kwart van de eerste asielaanvragen werd toen gedaan door mensen uit een veilig land. Een land wordt als veilig land van herkomst beschouwd als er in het algemeen geen sprake is van vervolging wegens bijvoorbeeld ras of geloof, foltering of onmenselijke behandeling. Begin 2016 kwamen veel mensen uit Albanië, Servië en Kosovo naar Nederland. Later meldden zich ook mensen uit Marokko en Algerije. Veel van hen waren al elders in de Europese Unie geweest, zodat ze volgens de zogeheten Dublinregels, naar dat land moesten terugkeren om hun asielprocedure te doorlopen. Dit alles heeft ertoe geleid dat het inwilligingspercentage van asielaanvragen sterk is gedaald van 70% in 2015 naar 54% in 2016.

Intensieve samenwerking
Mede dankzij de intensieve samenwerking tussen de IND, COA en DT&V kon afgelopen jaar goed op de nieuwe ontwikkelingen in de asielinstroom worden ingespeeld. Asielzoekers uit veilige landen werden versneld afgewezen en teruggestuurd, waardoor opvangplekken werden vrijgespeeld voor asielzoekers die hier waarschijnlijk wel zouden mogen blijven. Er werden gezamenlijk voorlichtingsbijeenkomsten voor asielzoekers gehouden. En de drie organisaties hebben ook samen met gemeenten de handen ineen geslagen toen bleek dat bepaalde asielzoekers overlast veroorzaakten. Later dit jaar zullen de hoofdkantoren van IND, COA en DT&V onder een dak worden gehuisvest, aan de Rijnstraat in Den Haag.

Lees het jaarverslag van de IND, COA en DT&V hier verder.

Lijst veilige landen uitgebreid

Vanaf 27 april 2017 zijn Brazilië en Trinidad en Tobago aangemerkt als ‘veilig land van herkomst’. Dit is belangrijk voor de beoordeling van asielaanvragen uit die landen. Asielaanvragen van vreemdelingen uit Brazilië en Trinidad en Tobago worden vanaf 27 april 2017 in spoor 2 van het sporenbeleid behandeld. Dit houdt in dat de aanvraag versneld wordt afgehandeld en dat vreemdelingen uit deze landen in principe geen recht hebben op verblijf in Nederland.

Samenwerken om identiteitsfraude tegen te gaan

De IND werkt nauw samen met diverse organisaties om identiteitsfraude tegen te gaan. Zo is onlangs het convenant identiteitsfraude van de Werkgroep Tegengaan Identiteitsfraude (WTI), regio Noord-Holland/Amsterdam getekend. Inmiddels is de IND bij tien regio's aangesloten waar WTI’s worden ontwikkeld. Fred Hoogenberg, senior documentexpert bij Bureau Documenten is deelnemer aan dit overleg: “Het is goed dat de IND deelneemt aan WTI's. Het is een unieke samenwerking tussen onder meer gemeenten, KMar, AVIM, OM en RDW. Dit zijn allemaal ketenpartners die raakvlakken hebben met identiteit en documenten. Zo zijn we geen losse onderdelen, maar werken we samen om de juiste identiteit van iemand, onder andere  aan de hand van documenten vast te stellen, waarmee identiteitsfraude kan worden voorkomen.”

Nieuwe maatregelen asielopvang noodzakelijk

Het COA treft opnieuw maatregelen om de beschikbare asielopvangcapaciteit te verlagen en af te stemmen op de benodigde capaciteit.

Er is nog steeds sprake van een overmaat aan opvangplekken doordat minder mensen in Nederland de asielprocedure doorlopen. Er komen minder asielzoekers naar Nederland en de instroom bestaat momenteel grotendeels uit nareizigers die niet of korter gebruik maken van de opvang tijdens het doorlopen van de asielprocedure. Daarnaast is de uitstroom van vergunninghouders naar gemeenten substantieel toegenomen en moeten veel vreemdelingen weer vertrekken omdat zij geen recht hebben op een vergunning. Op dit moment verblijven er 24.000 mensen in de centrale opvang, terwijl er meer dan 45.000 plaatsen beschikbaar zijn. De lagere bezetting en de verwachtingen ten aanzien van de instroom zijn voor het COA aanleiding om het aantal opvangplaatsen verder terug te brengen.

Vorig jaar zomer werd de noodopvang afgebouwd, vanaf het najaar zijn een aantal trajecten voor nieuwe locaties stopgezet en is besloten om locaties waarvan de contracten aflopen niet te verlengen. Nu wordt ook gekeken naar bestaande locaties. Uiteraard zal deze stap ook personele consequenties hebben. Het COA bestuur zal in de komende periode een nadere uitwerking maken in overleg met het Ministerie van Veiligheid en Justitie en betrokken gemeenten. De opvangcapaciteit wordt gefaseerd teruggebracht, waarbij steeds wordt gekeken naar de ontwikkelingen van de instroom. De verwachting is dat het COA begin mei een eerste besluit neemt over aantallen en specifieke locaties.

Nederland doet het goed bij aantrekken en binden van kennis en talent

Arbeidsmigratie is belangrijk bij het oplossen van potentiële arbeidstekorten en draagt bij aan de economische groei en werkgelegenheid, is de hoofdconclusie van het onderzoeksrapport dat het Institut Zukunft der Arbeit (IZA) maakte in opdracht van Randstad.

Aanleiding voor dit onderzoek is dat gekwalificeerde mensen internationaal vaak niet kunnen bewegen naar de juiste baan. Het rapport is recent aangeboden aan minister Kamp van Economische Zaken. Nederlands doet het in vergelijking met andere landen vrij goed als het gaat om het aantrekken (nr. 13 in de Global Competitiveness Index van de World Economic Forum) en het binden (nr. 9) van kennis en talent. Nederland zet zich op meerdere manieren in om personen met een economische meerwaarde aan te trekken. Zo hebben we onder andere de kennismigrantenregeling en de startup-regeling waarin de IND met diensten van andere departementen samenwerkt.