Tekst Heleen Grimmius
Foto Esther Aarts Illustration

Verbetering visumproces door inzet RSCO’s

Hoe voorkom je dat een goedwillende zakenman vastloopt in een langdurige visumaanvraag? En dat fraudeurs juist tussen de regels doorglippen? Door op internationaal niveau informatie uit te wisselen en trends te signaleren. In India en Ghana gebeurt dit sinds september door het project RSCO. De eerste resultaten mogen er zijn.

Wie een visum krijgt, ontvangt meer dan alleen de toegang tot Nederland: een Schengenvisum is geldig voor maar liefst alle 26 Schengenlanden. “En daarmee is het erg gewild,” vertelt Kitty de Koning, coördinator van het project ‘Regional Schengen Cooperation Officers’ (RSCO) bij de IND. “We zien dat er op allerlei manieren geprobeerd wordt om een visum te verkrijgen: lukt het iemand niet om bij de ene lidstaat een visum aan te vragen, dan probeert hij het gewoon bij een andere lidstaat nog een keer. Als de lidstaten die informatie niet onderling uitwisselen, kan het gebeuren dat iemand door de ene lidstaat een visum geweigerd wordt, terwijl hij een maand later van een andere alsnog een Schengenvisum krijgt. Daarom is het belangrijk dat de Schengenlanden elkaar informeren.”

Aanvragen door sportverenigingen

Dit project, gefinancierd door het Internal Security Fund (ISF) van de EU, is een samenwerking tussen de IND, het ministerie van Buitenlandse Zaken en de landen Duitsland, Italië en Portugal. Gedurende het project (2016-2020) worden RSCO’s naar kritische migratieplekken in de wereld uitgezonden om de lokale en regionale samenwerking tussen Schengenstaten op het gebied van visa te optimaliseren. De RSCO zet zich in voor het actief uitwisselen van informatie, waardoor duidelijk wordt welke trends en patronen er zijn. Dit helpt de lidstaten sneller risico’s te herkennen als zij een besluit nemen op een visumaanvraag. De Koning: “Daarbij willen we niet alleen malafide reizigers tegenhouden, maar ook bereiken dat goedwillende reizigers een goede service krijgen en niet verzeild raken in langlopende procedures. Het is heel divers wat we aan visumaanvragen tegenkomen en in individuele gevallen is vaak niet in één oogopslag te zien of het klopt of niet. Zo is het heel normaal dat sporters een visum aanvragen om deel te kunnen nemen aan wedstrijden in het buitenland. Maar het kan ook een manier zijn om toegang tot Schengen te krijgen voor mensen die zich voordoen als sporters. Toen een lidstaat de toename van dat soort frauduleuze aanvragen deelde met andere lidstaten, bleek dat ook anderen hiermee te maken hadden.”

Pausbezoek

Voor elk reisdoel geldt dat een medewerker moet weten wat er speelt, zodat hij snel kan bepalen of er sprake is van een malafide of een bonafide reiziger. De Koning: “Onlangs zagen we dat veel mensen een visum aanvroegen omdat ze naar Portugal wilden. De  Paus kwam op bezoek, wat gelovigen van over de hele wereld trok. Dan is het verklaarbaar dat je een stijging in visumaanvragen ziet, maar tevens schuilt er het gevaar dat malafide reizigers het bezoek aangrijpen om hun visumaanvraag te onderbouwen. Een goede informatie-uitwisseling tussen de lidstaten is dan ook onontbeerlijk.”

EU vlag
Balancing Security and Mobility Regional Schengen Cooperation Officers project funded by Internal Security Fund of the European Union

Netwerk

Lennaert Post, werkzaam bij de IND, en René Meijers, medewerker van Buitenlandse Zaken, zijn de eerste RSCO’s die in september 2016 voor de duur van een jaar zijn uitgezonden. Meijers is op de Nederlandse ambassade in Ghana geplaatst en bedient ook Nigeria, Senegal, Ivoorkust en Togo. Post is naar India uitgezonden, waar hij behalve India ook Pakistan en Nepal in zijn portefeuille heeft. “Ik vind het leuk en uitdagend om iets vanaf de grond op te bouwen en dan met name in een buitenlandse werkomgeving”, vertelt hij. “De eerste drie maanden stonden vooral in het teken van het opbouwen van een netwerk en het in kaart brengen van de onderwerpen die lokaal en regionaal spelen. Later heb ik onder meer een uitwisselingsdag georganiseerd waarbij visamedewerkers een kijkje in de keuken konden nemen op een ambassade van een andere Schengenlidstaat. Het was heel nuttig om de verschillende werkwijzen te bekijken.” Voor Post en Meijers zit het er in september op. De Koning: “Waar de volgende RSCO’s naartoe gaan, staat nog niet vast. Nederland heeft nu twee RSCO’s geleverd, maar ook de partnerlanden Duitsland, Italië en Portugal gaan dit doen. De partners bepalen samen in welke regio’s de RSCO’s geplaatst worden. Het gezamenlijke belang is leidend in deze internationale samenwerking.”