Blij terug in Somalië

Wie afgaat op verhalen in de media, denkt misschien dat ‘terugkeer’ per definitie ellendig is voor afgewezen asielzoekers. Gelukkig is dat niet de realiteit. Hoewel het meestal heel wat gesprekken en geregel kost, kan terugkeer ook een oplossing zijn voor een afgewezen asielzoeker of illegaal verblijvende vreemdeling. Met wat steun in de rug helpen terugkeerorganisaties mensen op weg om weer iets van hun leven te maken in hun land van herkomst.

Hassan Haashi kwam al als kind naar Nederland, waar hij met zijn tante en nichtjes opgroeide. Zijn ouders bleven in Somalië. Eenmaal volwassen vertrok hij naar Amsterdam, waar hij in de criminaliteit belandde. Hij sloot zich aan bij de beruchte Oosterparkgroep en kwam veelvuldig in aanraking met politie en justitie. In 2014  verloor hij zijn verblijfsvergunning. Met als gevolg een uitzichtloos bestaan, gekenmerkt door verslaving, schuldenproblematiek en criminaliteit.

Na diverse toenaderingspogingen door de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) besloot Hassan in 2015 het gesprek aan te gaan over terugkeer. Het leven in de illegaliteit in Nederland brak hem op. Hij kon hulp en begeleiding krijgen als hij zou terugkeren naar Somalië. Daarbij kreeg hij niet alleen identiteitspapieren en een ticket aangeboden, maar ook een stage in Nederland en middelen om in Somalië een eigen bedrijf te beginnen. In januari 2018 vroeg DT&V Goedwerk Foundation aan om zijn terugkeer en re-integratie in Somalië te begeleiden. Goedwerk hielp Hassan bij het bedenken en opzetten van een bedrijfje in Somalië en coördineerde de afspraken met alle partijen. Helaas veranderde Hassan steeds van gedachten als een daadwerkelijke terugkeerdatum in zicht kwam. Of hij kwam niet opdagen, of was onbereikbaar. Het wederzijdse vertrouwen was broos.

Pas in maart 2018 werd het serieus en presenteerde hij zijn wensenlijst. Zijn nichtje moest een paar maanden mee om hem in Somalië op gang te helpen. En hij wilde een groot beeldscherm en wat apparatuur mee om daar een drive-in bioscoop te beginnen. Enthousiast zei hij: “Ik ga mijn bedrijfje Bioscoop Holland noemen. Wat vind je ervan?”. Zijn wensen zijn door de terugkeerorganisaties gehonoreerd en mede dankzij de enorme inzet van DT&V en International Organisation for Migration (IOM) kreeg hij zijn papieren op tijd in orde.

In juli 2018 stonden alle seinen op groen. Maar ook deze keer weigerde Hassan op het laatste moment te vertrekken. Er was miscommunicatie ontstaan over vluchtdata, maar door ruzie tussen Hassan en zijn nichtje kon die niet op tijd worden opgelost. Beiden weigerden te vertrekken. DT&V moest de vluchten annuleren en plande nieuwe gesprekken in. In september was het eindelijk rond. De medewerkers van Goedwerk Foundation en de regievoerder van DT&V zwaaiden Hassan en zijn nichtje uit op Schiphol. Het was een warm afscheid. Hassan wilde met zijn allen op de foto. “Allemaal herinneringen aan Nederland, dat is belangrijk, man!” Sindsdien heeft Goedwerk Foundation regelmatig contact met hem. Hassan is herenigd met zijn familie en is blij om terug te zijn.