‘Deze vergrijpen hebben een grote impact op burgers’

Het is druk in het operationeel centrum van de Nationale Politie in Driebergen. Op een groot scherm worden foto’s van kentekenplaten weergegeven. “Die auto’s zijn gesignaleerd door camera’s die overal in Nederland boven de weg hangen”, wijst Bastiaan Beumer, projectleider Trivium van de Nationale Politie. “Van die auto’s bestaat het vermoeden dat ze op de een of andere manier betrokken zijn bij mobiel banditisme. Onze collega’s op straat houden deze voertuigen staande en controleren de inzittenden. Waar mogelijk kunnen zij direct optreden als ze een verdachte situatie aantreffen.”

High impact crimes

Mobiel banditisme is geen sexy onderwerp, weet Beumer. “Toch is het belangrijk om hier tegen op te treden. De vergrijpen mogen dan misschien relatief klein zijn, veel burgers hebben er last van. Wij noemen het dan ook ‘high impact crimes’. Zakkenrollen, inbreken, winkeldiefstal, bedelen: er zijn maar liefst 92 verschillende vormen van mobiel banditisme. Wat ze met elkaar gemeen hebben is dat het gaat om vermogenscriminaliteit waarbij de daders zich stelselmatig verrijken, internationaal actief zijn en een groot aantal delicten plegen.”

Babymelkpoeder en tandenborstels

Een van de agenten op straat neemt contact op met de meldkamer. Hij heeft een Roemeense man staande gehouden die een openstaande boete van € 2000 heeft. “Deze man is mogelijk ook betrokken bij mensenhandel”, geeft Beumer zijn collega mee. Dat is nu niet het geval, blijkt even later. De man besluit om de boete ter plekke te betalen. “Dat kan gewoon met de pinautomaat die de collega’s bij zich hebben”, vertelt Beumer. Hoewel ieder geval uniek is, zijn er wel trends waar te nemen. “Vorig jaar hadden we veel meldingen van gestolen babymelkpoeder. Bij de vorige Trivium-actie hebben we een grote heler van babymelkpoeder gearresteerd. Sindsdien hebben we hier nauwelijks nog mee te maken. Daarentegen zien we dit jaar een opvallende toename van gestolen tandpasta, elektrische tandenborstels en opzetborsteltjes.”

Steentje bijdragen

Achter één van de computers zit IND-medewerker Raymond Bakker. Hij controleert het verblijfsrecht van iedere vreemdeling die oppopt op het scherm. “In voorkomende gevallen bekijk ik of we een aangehouden vreemdeling wellicht tot ongewenst vreemdeling kunnen verklaren. Als dat lukt, is iemands feitelijke aanwezigheid in Nederland al een strafbaar feit op zich. Dan hoeft diegene zich niet eens schuldig te maken aan banditisme.” Bakker is tevreden over de samenwerking in Trivium: “Het is goed om te zien waar ketenpartners mee bezig zijn. En in het geval van Trivium kunnen wij als IND een steentje bijdragen door onze systemen te raadplegen en waar mogelijk de agent op straat te adviseren over een mogelijke vervolgactie. Zo kan iemand bijvoorbeeld worden overgedragen aan de Vreemdelingenpolitie (AVIM) voor een mogelijke inbewaringstelling of voor het indienen van een voorstel tot ongewenstverklaring. Trivium vindt twee keer per jaar plaats en elke keer levert dat wel een paar ongewenstverklaringen op.”

Op heterdaad betrappen

Ook nu lijkt het daarop uit te draaien. Beumer benadert Bakker met het verzoek een Bulgaarse man te controleren in de IND-systemen. De politie heeft een baken onder de auto van de man geplaatst vanwege meerdere inbraken. Op dit moment rijdt hij heen en weer over verschillende industrieterreinen. Beumer: “Vermoedelijk zoekt hij een nieuw adres uit voor een inbraak komende nacht. Onze collega’s op straat houden hem onopvallend in de gaten. Vannacht willen we hem op heterdaad betrappen.” Bakker kijkt in zijn systeem. “Ik zie dat er twee jaar geleden al een voorstel tot ongewenstverklaring is ingediend”, zegt hij. “Toen waren de veroordelingen nog niet ernstig genoeg. Maar inmiddels zijn er zoveel delicten bijgekomen dat we het, na zijn aanhouding, opnieuw gaan proberen. Met 23 delicten op zijn naam geef ik dat een goede kans.”

Partners

Niet alleen de IND is betrokken bij de Triviumactie van de Nationale Politie, ook andere partners dragen bij. “Ook de Koninklijke Marechaussee en de Belastingdienst doen mee”, vertelt Beumer. “Daarnaast zitten er bij Europol collega’s uit Litouwen en Duitsland die bevraagd kunnen worden en is Roemenië ook beschikbaar voor bevragingen. De informatie die zij hebben, kunnen wij weer toevoegen aan ons dossier.” Ook Beumer is tevreden over de samenwerking in Trivium: “We werken natuurlijk al even samen met de IND. De versterking in ketensamenwerking en het betrekken van de IND bij de aanpak van mobiel banditisme is één van de onderwerpen in het actieprogramma van de Taskforce Mobiel Banditisme.” (zie kader, red.)

Geprepareerde tas

Een van de agenten op straat neemt contact op met de meldkamer: gisteravond werd tijdens Trivium een Roemeense man aangehouden met een geprepareerde tas. Beumer: “De man gaf tot onze verbazing direct toe dat hij de tas drie keer in de week gebruikt om diefstallen mee te plegen. Vandaag hebben de collega’s hem opnieuw aangehouden en blijkt de tas boordevol gestolen merkkleding te zitten. Hij verklaart nu dat hij gedwongen wordt om te stelen. Voor vannacht sluiten we hem in, morgen gaan we met deze zaak verder.”

Afsluiting

Rond 22.00 uur wordt het rustig. Afgezien van een aantal agenten die ’s nachts actief blijven om bandieten op heterdaad te kunnen betrappen, zit het er voor de rest op. Om 23.00 uur stopt ook de actie in de meldkamer. Morgen weer een nieuwe Trivium-dag.