Tekst Heleen Grimmius
Foto Inge van Mill

Geslaagde Open azc-dag 2017

Ruim 21.000 mensen brachten op 23 september een bezoek aan een azc tijdens de derde, landelijke Open azc-dag. In het hele land openden azc’s die dag hun deuren voor het publiek om te laten zien hoe het leven er op een azc aan toegaat en contact te leggen tussen bewoners en omwonenden. VreemdelingenVisie nam een kijkje op azc Zutphen.

Tevreden loopt COA-locatiemanager Jeroen Peeters over het terrein. De Open azc-dag is net een uur bezig en hij heeft al flink wat bezoekers mogen ontvangen. “Het is mooi weer, dat scheelt natuurlijk”, zegt hij. “Maar we hebben het ook goed opgezet door een combinatie van vertier en informatie.” Over het doel van de Open azc-dag kan hij duidelijk zijn: “Een open dag biedt omwonenden en andere belangstellenden de gelegenheid kennis te maken met de locatie, het dagelijkse leven van de bewoners en het werk van COA, IND, DT&V en VluchtelingenWerk. Daarmee willen we meer draagvlak creëren voor vluchtelingen en voor de organisaties die de registratie, opvang, begeleiding en eventuele terugkeer van asielzoekers mogelijk maken.”

Jeroen Peeters AZC Zutphen
Jeroen Peeters (rechts)

Trots op het azc

Want ondanks dat Peeters en zijn collega’s goede contacten met de buurt hebben, blijken de misverstanden soms hardnekkig: “Ik hoor weleens van mensen dat ze denken dat bewoners hier de hele dag op hun kamertje zitten en niks te doen hebben. Op een dag als vandaag kunnen we laten zien dat dat beeld niet klopt. Natuurlijk wachten mensen hier op hun procedure of huisvesting, maar ondertussen bieden we tal van activiteiten aan. Zo werken bewoners in de tuin van het azc, onderhouden ze het terrein en draaien ze mee in de schoonmaak. Daarmee wordt het azc echt van hen, ze zijn er trots op. Die beleving hoor ik ook terug van bezoekers vandaag. Mensen zijn enthousiast over de locatie, ze vinden het mooie ruimtes. Maar ze hebben er ook begrip voor dat opvang sober is; ze snappen dat je bij een hoge asielinstroom zoals we die in de afgelopen jaren gezien hebben, moet roeien met de riemen die je hebt.”

Dansen op AZC Zutphen

Boeman

Vanaf het pleintje klinkt Arabische muziek. Een groepje jongeren danst, terwijl er zich om hen heen een kring van toeschouwers vormt. Ze klappen in hun handen om de dansers aan te moedigen. Even verderop maakt IND-medewerker Mustafa el Harrak zich op voor de volgende groep bezoekers. Hoe kan het dat het ene gezin wel in Nederland mag blijven en het andere niet? Neem je een beslissing in je eentje of kijkt er altijd een collega mee? Hoe ga je om met asielzoekers die geen documenten bij zich hebben? El Harrak en zijn collega’s zijn er maar druk mee. “Maar dat vind ik juist leuk”, zegt hij. “Het is een kritisch publiek, dat vraagt van ons dat we goed uitleggen hoe het beleid in elkaar steekt en hoe wij dat uitvoeren. Sommige bezoekers zien de IND echt als boeman als ze hier binnenkomen. Ik wil hen graag laten zien dat wij ook gewoon mensen zijn, die weliswaar het beleid volgens de regels uitvoeren, maar dat we dat wel altijd doen met oog voor degene die tegenover ons zit.”

Eten op AZC Zutphen

Toekomst teruggeven

Voor de kinderen heeft El Harrak een speurtocht door het azc, waarbij posters met de personages uit het kinderboek ‘Ik ben Miran’ gezocht moeten worden. Wie alle posters vindt, maakt kans op een exemplaar van het boek. “Het gaat hard met de speurtocht”, zegt hij. ‘Het is leuk om te zien dat zowel Nederlandse kinderen als azc-kinderen hieraan meedoen. Ik merk wel dat het  boekje in ieder geval gewild is.” Een meisje van een jaar of zeven komt haar speurtocht inleveren. ‘Vluchteling’, staat er in het vakje voor de oplossing. “Dat is helemaal goed”, prijst El Harrak, “Schrijf je naam maar op het papier, dan kijken we straks of je gewonnen hebt.”  Een man steekt zijn hoofd om de deur. Het is Peter Engelen, regievoerder bij de DT&V. Ook hij heeft al veel vragen beantwoord vandaag. “De reacties zijn heel wisselend”, vertelt hij. “Ik spreek mensen die het er niet mee eens zijn dat vreemdelingen moet vertrekken, maar ook mensen die juist angstig zijn voor asielzoekers. Mijn taak is om te vertellen hoe terugkeer in zijn werk gaat. Veel mensen weten bijvoorbeeld niet dat vreemdelingen in aanmerking kunnen komen voor faciliteiten waarmee ze in hun land van herkomst een bestaan op kunnen bouwen. Denk aan gereedschap voor een monteur, een kappersset voor een kapper of een klein startkapitaaltje voor een boer. Daar horen ze echt van op. Hen leg ik uit dat wij mensen hun toekomst teruggeven, juist als die niet in Nederland ligt.”

Welkom

Terug op het pleintje overziet Peeters het azc. Hij is tevreden over de Open dag. “Zutphen is heel begaan met onze bewoners”, zegt hij. “We zijn altijd goed in gesprek met de omgeving en er is een groot netwerk van vrijwilligers betrokken bij het azc. Wij vinden het belangrijk dat onze bewoners naar buiten gaan, maar ook dat mensen van buiten bij ons binnenkomen. Dat kan ook buiten de Open azc-dag om. Wie dat wil, kan een afspraak maken om eens bij ons te komen kijken. Iedereen is welkom.” 

Meer weten over de Open azc-dag? Bekijk dan het filmpje over de Open azc-dag in Katwijk.