Tekst Heleen Grimmius
Foto Paul Tolenaar, Freek van den Bergh
Wordt het een no-deal of wordt er op het laatst toch nog een overeenkomst bereikt tussen Europa en het Verenigd Koninkrijk? Het blijft hoe dan ook spannend tot het laatste moment. Dat geldt niet voor het speciale Brexitteam van de IND, dat werkt rustig door aan zijn taak: "Wij zijn goed voorbereid, wat er ook gebeurt."
Door de Brexit verandert er veel voor de 45.000 Britten die in Nederland wonen. Als onderdaan van de Europese Unie waren zij vrij om te wonen en te werken in Europa, maar door de Brexit is dat niet langer automatisch het geval. Om ervoor te zorgen dat deze groep Britten geen problemen ondervindt, heeft de IND al geruime tijd een speciaal Brexitteam, dat onder leiding staat van Betty Sieperda.
Geen gevolgen
"Het is redelijk rustig", vertelt Sieperda. "We werken met zo’n tachtig medewerkers in het team. Op het hoogtepunt –afgelopen zomer- waren dat er honderd. Uiteraard volgen we de onderhandelingen op de voet, maar dat komt vooral doordat we allemaal zo geïnteresseerd zijn in het onderwerp Brexit. Strikt genomen is het voor ons werk niet noodzakelijk: wat de uitkomst van de onderhandelingen ook is, voor het verblijfsrecht van de Britten heeft dat in ieder geval geen gevolgen. Dat neemt natuurlijk niet weg dat de gevolgen van een no-deal voor veel mensen groot zullen zijn."
99% inwilligingen
Sinds februari van dit jaar worden de in Nederland wonende Britten uitgenodigd om een aanvraag in te dienen bij de IND voor een nieuw verblijfsdocument. Door dit in delen te doen, heeft het team voorkomen dat er veel aanvragen tegelijk zouden worden ingediend en mensen lang zouden moeten wachten. Inmiddels hebben de meeste Britten van deze mogelijkheid gebruik gemaakt, maar nog altijd missen er zo’n vijf- tot zesduizend aanvragen. Sieperda: "Als IND hebben we 80% van de Britten bereikt. We hebben 90% van de aanvragen behandeld en 99% daarvan is ingewilligd. Toch horen we nog weleens dat Britten bang zijn om een aanvraag in te dienen: wie iets aanvraagt, kan ook worden afgewezen. Ik zou die angst graag weg willen nemen, zoals uit de cijfers blijkt is er geen enkele reden om bang te zijn voor je verblijfsrecht."
Samen optrekken
Om die laatste groep over de streep te trekken, zoekt Sieperda actief de samenwerking met andere partijen en legt haar team zelf contact met de doelgroep. "Dat hebben we onlangs gedaan met de groep 75-plussers", vertelt ze. "We hebben hen allemaal gebeld en hen gevraagd of er redenen waren dat ze nog geen aanvraag hadden ingediend. Daarbij hebben we onze hulp aangeboden, zodat die drempel wordt weggenomen. Verder hebben we DUO (Dienst Uitvoering Onderwijs) bereid gevonden de Britse studenten te benaderen en hebben we contact met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid om te onderzoeken of werkgevers hier misschien ook een rol in kunnen spelen. Als we hierin samen optrekken, hebben we de meeste kans op succes."
Makkelijker leven
En dat is belangrijk, want ondanks dat de Britten weinig risico lopen hun verblijfsrecht te verliezen, is het voor hen nuttig om een verblijfsdocument op zak te hebben. "Werkgevers willen bewijs zien dat je valt onder het terugtrekkingsakkoord", legt Sieperda uit. "Na 1 januari hebben Britten die naar Nederland komen dezelfde status als bijvoorbeeld Japanners of Amerikanen. Zo’n pasje maakt je leven echt veel makkelijker."
Nederland koploper
Wie nog geen aanvraag heeft ingediend, kan dat nog doen tot 30 juni 2021. Om het proces zo soepel mogelijk te laten verlopen, zijn er extra locaties geopend in Amsterdam en Utrecht waar Britten terecht kunnen om biometrie te laten afnemen voor op hun verblijfsdocument. Het document wordt vervolgens via een koerier op het huisadres bezorgd. Sieperda: "Daar krijgen we veel positieve reacties op. Het is een win-winsituatie: we ontlasten onze loketten door de pasjes te bezorgen en voor klanten is dit natuurlijk optimaal gemak. Het is de kracht van het Brexitteam: we luisteren goed naar de wensen van onze doelgroep en willen blijven leren. Nederland is koploper in Europa als het gaat om hoe wij omgaan met de Brexit, daar ben ik heel trots op."