Foto Goedwerk, Mediatheek
Na maandenlang reizen met veel stress en heimwee, besluit Abel terug te gaan naar zijn familie in Ethiopië. Hij benadert Goedwerk om te gaan werken aan zijn terugkeer, in samenwerking met de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V).
In 2022 meldt Abel zich aan bij Goedwerk via een contactpersoon. Op dat moment verblijft hij in de vrijheidsbeperkende locatie in Ter Apel. Via Soedan, Libië en Italië is hij in Europa terecht gekomen, en reist hij via Frankrijk en Duitsland naar Nederland. Zijn reis is betaald door zijn familie in Ethiopië, maar het verblijf in Europa is verre van makkelijk voor hem: zijn asielaanvragen worden overal afgewezen en hij krijgt last van stress en heimwee. Abel beseft dat het wellicht beter is om terug te keren naar Ethiopië.
Vertrouwen
De medewerkers van Goedwerk maken online kennis met Abel. Hij vertelt dat het enige wat hem nu op de been houdt, zijn terugkeer naar Ethiopië is. De communicatie met hem verloopt moeizaam. Hij praat nauwelijks, maar dankzij een medewerker die Amhaars spreekt en de Ethiopische cultuur kent, lukt het om langzaam maar zeker vertrouwen op te bouwen. Samen met zijn regievoerder van DT&V worden documenten geregeld die nodig zijn voor een laissez-passer (LP). Dat is een omslachtig proces. Bijna dagelijks hebben de regievoerder en de casemanager van Goedwerk contact om zaken te regelen voor de terugkeer van Abel. Abel is erg ongeduldig, maar het lange wachten op zijn noodpaspoort wordt beloond: na twee maanden is de aanvraag goedgekeurd en kan Abel zijn LP ophalen in Brussel. Abel reist hiervoor met de trein naar Amsterdam, waar iemand van Goedwerk hem op een maandagochtend ophaalt om naar Brussel te rijden. Abel is stil en gefocust op het ophalen van het document waarmee hij eindelijk naar huis kan. Hij vertelt: ‘Als ik weer in mijn land ben, is het goed.’
Douane
Nu de LP is geregeld, kan DT&V een vlucht boeken. Die staat gepland voor 28 maart. Een medewerker van Goedwerk vliegt met hem mee. Abel vindt dat erg fijn, want het zal de eerste keer zijn dat hij met het vliegtuig gaat. Abel wil graag met de taxi vanaf Ter Apel naar Schiphol, waar hij vroeg in de ochtend zal vertrekken met niet meer dan een rugzak. Goedwerk ontmoet Abel bij bureau Nooddocumenten en vandaar vertrekken ze naar de incheckbalie van Turkish Airlines, die instapkaarten overhandigt tot aan Istanbul. Abel gaat door naar de douane, waarna hij door de Koninklijke Marechaussee naar een kantoor wordt gebracht. Het duurt lang en Abel wordt almaar zenuwachtiger. Gelukkig weet de medewerker van Goedwerk hem gerust te stellen. Ondertussen begint de tijd te dringen om op tijd bij de gate te zijn. Na de check van de Marechaussee kunnen ze door en komen ze net op tijd aan bij de gate.
Teleurgesteld
Eenmaal aan de beurt om te boarden, vertelt een medewerker van DT&V dat de vlucht van Istanbul naar Addis Abeba is geannuleerd en daarom mag Abel niet mee naar Istanbul. Abel is ontzettend teleurgesteld – hij heeft zo naar dit moment toegeleefd. Ondertussen is Goedwerk, samen met de regievoerder, bezig om zo snel mogelijk een nieuwe vlucht te regelen. Gelukkig kan er een vlucht worden geboekt voor de volgende dag. De medewerker van Goedwerk probeert de situatie uit te leggen aan Abel, maar het is voor hem moeilijk te vatten. Hij wil Schiphol niet verlaten. Uiteindelijk reist hij laat in de middag weer naar Ter Apel, waar hij wil overnachten om ’s ochtends vroeg weer terug te reizen naar Schiphol.
Telefoontjes
De volgende ochtend staan de medewerkers van Goedwerk weer op Schiphol om Abel op te wachten. Ondanks de stressvolle dag van gisteren heeft hij een stralende lach op zijn gezicht. Bij de incheckbalie is het even spannend: er is gisteren al een uitreisstempel gezet op Abels LP en het is niet duidelijk of hij daarmee vandaag mag reizen. Na een aantal telefoontjes, onder andere naar Istanbul, volgt goed nieuws: Abel kan vliegen. Het instappen in het vliegtuig is een enorme opluchting voor Abel. Nu kan hem niets meer gebeuren toch, vraagt hij. De medewerker van Goedwerk stelt hem gerust en samen stappen ze in. De overstap in Istanbul is opnieuw spannend en Abel checkt om de vijf minuten of de gate al bekend is, maar gelukkig verloopt dit keer alles goed en kan het laatste deel van de reis beginnen.
Familie
Eenmaal aangekomen in Addis Abeba kan Abel niet geloven dat hij eindelijk weer thuis is. Hij is ongeduldig en het wachten op alle procedures die nog doorlopen moeten worden, valt hem zwaar. Eenmaal buiten de luchthaven wil Abel meteen naar zijn familie. Hij vertelt Goedwerk dat hij zijn weg weet te vinden: ‘Ik ben in mijn land.’ De volgende ochtend wordt de medewerker gebeld door Abels vader: ‘Bedankt dat je mijn zoon hebt gered.’
Ondersteuning bij terugkeer en herintegratie
Het kabinet stelt jaarlijks middelen beschikbaar voor projecten om ex-asielzoekers weer een toekomst in hun land van herkomst te bieden als zij besluiten terug te gaan. Deze terugkeerprojecten worden uitgevoerd door de IOM en Nederlandse ngo’s zoals Goedwerk Foundation. Dit verhaal is overgenomen uit de nieuwsbrief van Goedwerk met toestemming. De naam Abel is gefingeerd. Zie voor meer terugkeerverhalen https://goedwerkfoundation.nl.