Kort nieuws

Aantal asielaanvragen neemt ook in 2023 toe

Het aantal asielzoekers dat in 2022 naar Nederland komt en asiel aanvraagt bij de IND is hoger dan eerder werd ingeschat. Hierdoor wachten meer asielzoekers op een beslissing over hun toekomst in Nederland. Ook volgend jaar worden veel asielzoekers in Nederland verwacht. De staatssecretaris van Justitie en Veiligheid informeerde onlangs de Tweede Kamer over deze zorgelijke situatie.

Aan het begin van 2022 moest de IND nog beslissen op 20.400 asielaanvragen. Waarschijnlijk komen daar dit jaar tussen 48.200 tot 55.700 aanvragen (inclusief nareis) bij. De IND heeft de capaciteit om dit jaar op bijna 28.000 asielaanvragen te beslissen. Hierdoor loopt het aantal asielzoekers dat wacht op een beslissing op tot 31.400 aan het begin van 2023. Volgend jaar wordt rekening gehouden met een vergelijkbaar aantal nieuwe asielaanvragen, waardoor het aantal beslissingen dat genomen moet worden verder toeneemt. Onlangs is de wettelijke beslistermijn tijdelijk verlengd van zes naar vijftien maanden.

Capaciteit onvoldoende om instroom bij te houden
Het is voor de IND met het huidige beleid niet mogelijk om het aantal beslissingen zo te verhogen dat de instroom bijgehouden kan worden. De IND groeide tot en met augustus van dit jaar met ruim 400 medewerkers. Meer dan een kwart van hen wordt, na een opleiding van ruim negen maanden, ingezet voor het behandelen van asielaanvragen. Aan het aantal nieuwe medewerkers dat kan worden opgeleid zit een maximum, omdat het capaciteit vergt van ervaren medewerkers. De IND verwacht volgend jaar op een vergelijkbaar aantal asielaanvragen te kunnen beslissen.

Heroriëntatie op asielvraagstuk
Naast het blijvend werven en opleiden van nieuwe medewerkers wordt gewerkt aan een toekomstbestendige organisatie die beter in staat is mee te bewegen met pieken en dalen in het aantal aanvragen voor verblijf in Nederland. Dit betekent vooral dat beter gestuurd moet worden op de juiste inzet van capaciteit. Uiteraard is de IND constant bezig met het verbeteren van de inrichting van de processen om beter in staat te zijn zorgvuldig, slim en snel te beslissen. Ook wordt gekeken naar achterliggende oorzaken van de toenemende complexiteit in de beoordeling van de asielaanvraag. De IND kijkt uit naar de heroriëntatie op het asielvraagstuk, waarin  nagedacht wordt hoe het asielproces in de toekomst efficiënter ingericht kan worden.

Veel inwilligingen in vergelijking met andere Europese landen
Uit een eerste analyse van de inwilligingspercentages blijkt dat Nederland relatief vaak een verblijfsvergunning aan asielzoekers verstrekt in vergelijking met andere Europese landen. Het percentage inwilligingen ligt hier op 85% als gekeken wordt naar de eerste aanleg van eerste asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen en herplaatsing. Om verdere conclusies te trekken is meer onderzoek nodig. Een van de oorzaken kan zijn dat het aantal kansrijke asielaanvragen de afgelopen jaren toenam. Meer dan de helft van de aanvragen is afkomstig van asielzoekers uit Syrië, Turkije, Jemen en Afghanistan. Daarnaast neemt het aantal aanvragen van alleenstaande minderjarige vreemdelingen sterk toe en leidt een behoorlijk deel van deze aanvragen tot een verblijfsvergunning. 

Eind volgend jaar 75.500 opvangplekken nodig

Op basis van de laatste asielprognoses van het Ministerie van Justitie en Veiligheid heeft het COA berekend dat er eind volgend jaar 75.500 opvangplekken nodig zijn. Opvallend is de verwachte toename van het aantal minderjarigen dat zonder familie naar Nederland komt. Het aantal benodigde opvangplekken voor deze groep stijgt naar 5.100 eind volgend jaar.

Redenen voor de stijging zijn onder meer dat het aantal asielvragen toeneemt en de IND de toenemende instroom niet kan bijhouden, waardoor mensen langer in de opvang blijven. Daarbij is de verwachting dat een groter deel van de asielzoekers een grote kans heeft op een vergunning en daarna een woning nodig heeft in de huidige krappe woningmarkt.

De nieuwe capaciteitsopgave is fors en kan alleen in nauwe samenwerking met het rijk, gemeenten, provincies en partners opgelost worden. Overigens is de benodigde capaciteit niet hetzelfde als het aantal asielzoekers (de bezetting) dat wordt opgevangen. De benodigde capaciteit bij het COA ligt hoger dan de verwachte bezetting vanwege bijvoorbeeld de samenstelling van de groep bewoners op een kamer (waardoor soms een bed leeg blijft) en regulier onderhoud aan locaties. Lees meer >

IND publiceert voortaan aantal klachten

De IND is graag open en transparant over zijn werkzaamheden, ook als aanvragers vinden dat we het niet goed doen. Daarom wordt vanaf nu maandelijks inzage gegeven in de klachtenbehandeling. De IND vindt het belangrijk dat de indiener van een klacht zich gehoord voelt en dat ervan geleerd wordt. Zo kan de dienstverlening verbeterd worden.

De IND onderscheidt klachten over de behandelduur, dienstverlening (zoals telefonische bereikbaarheid), bejegening (houding en gedrag van IND-medewerkers), beleid en IT-zaken (onder meer over het functioneren van de website en MijnIND). In oktober 2022 heeft de IND 488 klachten ontvangen. Dit was relatief veel ten opzichte van de maanden ervoor. Verreweg de meeste klachten gingen over de behandelduur van een aanvraag (317) en over de dienstverlening (154). 81% van de klachten is in oktober behandeld binnen de wettelijke termijn van zes weken. De gemiddelde doorlooptijd van een klacht was vijf weken. 70% van de klachten die in oktober zijn behandeld, bleek terecht.   

Op deze webpagina staat maandelijks een update van het aantal klachten.

Inspectie JenV: ‘Verantwoord vertrek’ van vreemdelingen is complex en gebaat bij meer uniformiteit

‘Als op vreemdelingen een vertrekplicht rust, zijn regievoerders van de DT&V sterk afhankelijk van de samenwerking met vreemdelingen. Juist daarom is het van belang dat de medewerkers van de DT&V voldoende zijn toegerust voor hun taak en dat zij waar mogelijk rekening houden met de vertrekwensen van asielzoekers.’ 

Dit schrijft de Inspectie Justitie en Veiligheid (Inspectie JenV) in het rapport ‘Verantwoord Vertrek’, dat staatssecretaris Van der Burg van Justitie en Veiligheid op 11 november met zijn beleidsreactie aan de Tweede Kamer heeft gestuurd. In het rapport doet de Inspectie een aantal aanbevelingen voor een meer uniforme werkwijze. Ook ziet de Inspectie kansen om de meerwaarde van lokale ketensamenwerking bij het terugkeerproces te versterken.

Intensieve samenwerking COA en Europa

Het COA gaat de komende periode intensief samenwerken met EUAA bij de acute vraag voor opvangplekken voor asielzoekers en voor goed opgeleid en ervaren personeel in de begeleiding.

EUAA is het Europese agentschap op het gebied van asiel en opvang. Zij ondersteunen lidstaten, onder andere bij de implementatie van EU-asielbeleid, en leveren operationele ondersteuning aan lidstaten die migratiedruk ervaren. Naast ondersteuning in Nederland biedt EUAA op dit moment ondersteuning aan verschillende andere Europese landen zoals Griekenland, Cyprus, Italië, Litouwen. Roemenië en België.

Vanaf dit najaar zijn EUAA-experts op het gebied van asielopvang en begeleiding aan de slag op de opvanglocatie in Ter Apel, ter ondersteuning van de daar al werkzame COA-medewerkers. Daarnaast heeft het EUAA 160 woonunits geleverd voor de opvang van ongeveer 500 asielzoekers. De units in Winsum en Uithuizen zijn inmiddels in gebruik voor Afghaanse evacués. Lees meer >

Jubileumsymposium ‘Migration on the Move’ zet internationale samenwerking in het licht

Ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan hield de Dienst Terugkeer en Vertrek (DT&V) woensdag 9 november het symposium ‘Migration on the Move’. In het Louwman Museum in Den Haag volgden ruim 130 genodigden uit binnen- en buitenland een inspirerend programma over ontwikkelingen op het gebied van terugkeer.

Onder de deelnemers waren veel ambassadeurs en nationale en internationale partners uit de vreemdelingenketen. Zij werden welkom geheten door staatssecretaris Eric van der Burg. Mari Juritsch, terugkeercoördinator bij de Europese Commissie sinds maart van dit jaar, vervulde de rol van keynote speaker. Verderop in dit blad is een interview met haar te lezen.