Tekst Heleen Grimmius
Foto Inge van Mill

De wachtkamer is leeg, dus heeft Rob de Jong, praktijkverpleegkundige bij het Gezondheidscentrum Asielzoekers (GC A) in Velp even tijd voor koffie. ‘Van een simpele verkoudheid tot ernstige hartkwalen: je ziet hier van alles voorbijkomen.’

Drie dagen per week werkt De Jong op dit GC A in een vleugel van ziekenhuis Rijnstate. ‘Het is een leuke doelgroep’, vertelt hij. ‘Ik heb altijd veel affiniteit gehad met buitenlandse culturen. Ik werk hier nu anderhalf jaar en het is absoluut de beste baan die ik ooit gehad heb.’

Een volle wachtkamer voor arts Rob de Jong

Geruststellen

Het patiëntenbestand van het GC A verandert continu mee met de asielinstroom in Nederland. De Jong: ‘Momenteel zijn het vooral Syriërs en Eritreeërs. Op diverse opvanglocaties heerst scabiës, dus we zijn nu vooral druk met het behandelen daarvan. Maar ook nierpatienten, mensen met diabetes en mensen met allerlei andere kwalen zien we dagelijks voorbijkomen. Daarnaast zijn psychische klachten als slapeloosheid, zorgen om familie in het land van herkomst en het gevoel geen grip op de situatie te hebben veelvoorkomende klachten bij het GC A. Wat ik fijn aan mijn werk vind, is dat je veel voor iemand kunt betekenen. Mijn werk bestaat voor een groot deel uit luisteren, angsten wegnemen en mensen geruststellen.’

Arts Rob de Jong begeleidt de patient naar zijn spreekkamer

Antibiotica

Dat geruststellen soms om voor Nederlanders onbegrijpelijke redenen nodig kan zijn, legt De Jong uit: ‘Wij kunnen het ons haast niet voorstellen, maar een verkoudheid kan voor mensen uit sommige landen een heel nieuwe ervaring zijn. Ze schrikken als ze ineens keelpijn hebben, hun neus verstopt raakt, ze rillerig worden en spierpijn krijgen. Ze hebben geen idee wat er aan de hand is en komen hier op het spreekuur. Ik leg dan uit dat een verkoudheid niet ernstig is, dat ze paracetamol en neusspray kunnen gebruiken en dat het met een paar dagen vanzelf weer over is. Dat is nog een behoorlijke opgave, want de meesten willen in ieder geval medicijnen. Wij moeten steeds uitleggen dat antibiotica niet werken tegen het verkoudheidsvirus.’

Arts Rob de Jong en zijn assistent

Googelen

Het geven van voorlichting is dan ook een belangrijke onderdeel van De Jongs dagelijkse werkzaamheden. Bijkomende uitdaging is de taalbarrière: ‘Sommige asielzoekers spreken Engels of Duits, dus daar kunnen we zelf makkelijk mee praten’, vertelt De Jong. ‘Voor andere talen kunnen we gelukkig gebruikmaken van de tolkentelefoon. Bij belangrijke afspraken, bijvoorbeeld als iemand wordt doorverwezen naar een specialist, kunnen we een fysieke tolk regelen die met de asielzoeker meegaat. En hoewel we folders in verschillende talen hebben, zien we ook veel analfabetisme. Dan maken we gebruik van afbeeldingen, bijvoorbeeld als het gaat om voedingsadviezen. Stel, ik wil iemand adviseren om vezelrijke voeding te eten, dan google ik dat. De plaatjes van volkorenbrood en groente die dan naar boven komen, kun je rechtstreeks laten zien.’

Gang in ziekenhuis met bordje GCA

Contact

Hoewel niet iedereen eenvoudig te helpen is, zijn het de mensen zelf die De Jong elke dag voldoening geven: ‘Ik heb grote, sterke mannen gezien in heel kwetsbare situaties. Of een heel jonge moeder, die een peuter met een ernstige hartkwaal had. Zoiets valt buiten ons werkveld, maar we kunnen wel oprechte aandacht geven. Echt contact van mens tot mens, dat is zo waardevol.’