Tekst Heleen Grimmius
Foto Kick Smeets
Wat betekent de Brexit voor mij? Kan ik hier straks nog wonen, werken en leven? En hoe zit het met visumvrij reizen? Al deze vragen zijn belangrijk voor in Nederland wonende Britse burgers. Nu de Brexit steeds dichterbij komt, bereiden zij zich voor op de toekomst. Dat geldt ook voor de IND, die een speciaal project heeft ingericht om de Brexit in goede banen te leiden.
Voor de 45.000 Britten die in Nederland wonen, is het een spannende tijd. Want hoewel de Brexit met rasse schreden nadert, is er nog geen duidelijkheid over wat dit precies voor hen gaat betekenen. En dat betekent afwachten. “Een hele onzekere periode”, vertelt de Britse Jonathan Briers. “Ik woon nu twaalf jaar in Nederland en kan zeggen dat het echt mijn thuis is geworden. Maar de Brexit haalde wel veel overhoop: kan ik hier nog blijven werken? Reizen? Kan ik straks mijn moeder nog laten overkomen om bij ons te wonen? Allemaal vragen waar ik niet eerder over nagedacht had en die nu opeens beantwoord moesten worden.” Ook voor de Britse horecaondernemer Richard de Fontaine is de Brexit een belangrijk thema. “Ik volg het nieuws over de Brexit op de voet”, vertelt hij. “Ik woon sinds 1989 in Nederland en heb een eigen restaurant in Den Haag. Voor mij is het dus ook belangrijk om te weten wat de Brexit gaat betekenen voor mijn werk en mijn leven hier.”
Logistieke uitdaging
Het is een bekend verhaal voor Betty Sieperda, projectleider Brexit bij de IND. “Een jaar geleden zijn we daarom al begonnen met onze voorbereidingen”, vertelt ze. “Daarvoor moesten we eerst de juridische mogelijkheden in kaart brengen. Tot en met 29 maart hebben deze Britten allemaal rechtmatig verblijf op grond van Europees recht. Zij hebben geen verblijfsdocument nodig, maar vanaf 30 maart verandert dat, dan moeten al die 45.000 Britse onderdanen in Nederland een verblijfsdocument hebben. Voor de IND is dat een enorme logistieke uitdaging: normaal gesproken behandelen we zo’n 100.000 reguliere aanvragen per jaar, maar door de Brexit zou dat ineens kunnen stijgen naar zo’n 150.000 aanvragen. Hen allemaal op die datum van een verblijfsdocument voorzien, is simpelweg niet mogelijk. Daarom gaan we alle Britten uitnodigen om een aanvraag bij ons in te dienen.”
Twee scenario’s
Daarvoor zijn twee uitgangspunten geformuleerd. In de situatie dat er een verdrag is, wordt er een overgangsperiode van twee jaar ingesteld. In die tijd worden er elke maand 5.000 uitnodigingsbrieven verstuurd. In twee jaar tijd komt dan de hele populatie van 45.000 Britten aan bod. In het geval van een no-deal Brexit, krijgen alle in Nederland wonende Britten vlak voor de Brexit een brief van de IND. Die brief fungeert als een tijdelijke verblijfsvergunning en is vijftien maanden geldig. In die periode worden alle Britten uitgenodigd om een aanvraag voor een verblijfsvergunning in te dienen. Sieperda: “We bereiden ons voor op beide scenario’s. Zo hebben we twee verschillende aanvraagformulieren ontwikkeld: één voor elke optie.”
Gerustgesteld
De Fontaine maakt zich dan ook geen zorgen over de Brexit. “Ik vertrouw op de Nederlandse overheid”, vertelt hij. “Het verschil met de Britse overheid is daarin echt groot. Mijn ervaring met de IND is dat ze alle ontwikkelingen op de voet volgen en ons gelijk inlichten als er iets te melden is. Zo heb ik onlangs de informatiebrief van de IND gekregen waarin wordt uitgelegd dat ons verblijfsrecht niet in gevaar komt. Die brief heeft me echt gerustgesteld.”
Briers heeft de situatie niet afgewacht. “Afgelopen september ben ik genaturaliseerd tot Nederlander”, vertelt hij. “Ik ben getrouwd met een Nederlander, woon hier twaalf jaar, werk hier en betaal belasting, dan wil ik ook kunnen meebeslissen. Bijvoorbeeld door te kunnen stemmen. Ik was al langer van plan om Nederlander te worden, maar de Brexit heeft dit wel in een stroomversnelling gebracht.”
Compassie
Ondanks zijn naturalisatie volgt Briers de ontwikkelingen op de voet. “Ik voel me verlaten door de Britse overheid”, vertelt hij. “In mijn eigen land is er totaal geen voorbereiding op wat er komen gaat. Als burger ben je niet meer dan een pion in het hele verhaal. Dat is hier in Nederland wel anders, natuurlijk weet de Nederlandse regering ook niet hoe het verder gaat na 29 maart, maar de IND is heel actief met voorlichting. Zij zeggen: wij weten ook niet wat de toekomst brengt, maar we gaan je helpen met het vinden van de antwoorden. Die compassie krijg ik van de Nederlandse overheid, maar niet van de Britse.”
Duidelijke informatie
Sieperda is blij met de lovende woorden van De Fontaine en Briers. “We hebben veel contact gezocht met Britten in Nederland”, vertelt ze. “We hebben hen actief gevraagd naar welke informatie zij op zoek zijn en hebben steeds geprobeerd vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Onlangs hebben alle Britse burgers in Nederland een brief gehad waarin staat dat zij in Nederland kunnen blijven wonen, werken en leven, ook na de Brexit. In die brief hebben we uitgelegd dat ze een uitnodiging ontvangen om een aanvraag in te dienen. Dat we maar weinig telefoontjes over de Brexit krijgen, is een goed teken. Kennelijk is onze informatie duidelijk.”
