‘Zijn we eigenlijk niet allemaal gelukszoekers?’

De leerlingen doen enthousiast mee en zijn al behoorlijk goed op de hoogte. De halve klas weet dat niet iedereen zomaar naar Nederland mag komen om vakantie te vieren. Marjon legt uit dat Ali zijn minderjarige echtgenote niet mag laten overkomen omdat Nederland geen huwelijk met een  minderjarige erkent. 

Onbegrip wegnemen

Docent maatschappijleer Daan van der Hoek, speciaal voor de voorlichting van de IND draagt hij een trui met de prikkelende tekst ‘gelukszoeker’, wil leerlingen in zijn lessen ‘context geven’. ‘Die bestaat uit feiten, maar zeker ook uit ‘praten met’ in plaats van ‘praten over’.’ Hij besteedt daarom in zijn lessen ook aandacht aan het asieldebat, ging met zijn leerlingen bijvoorbeeld naar een rechtbank, en nodigde de IND uit voor deze gastles. 

‘Los van de standpunten die mensen hebben, is er veel onbegrip in het asieldebat’, vindt Daan. ‘Veel jongeren gaan uit van wat ze online horen en voelen niet de noodzaak zich ergens in te verdiepen. Ook omdat het ze niet altijd persoonlijk raakt. Ik geef ze de kans om dat wel te doen en er iets van te leren. Daarna kunnen ze zelf beoordelen wat ze ermee doen. Ik vind het belangrijk mensen uit de praktijk, zoals de voorlichters van de IND, in de klas te halen. Ik zie dat dat effect heeft. De leerlingen uiten het misschien niet heel actief, maar er gebeurde vandaag van alles in hun hoofd.’

Kijken naar de feiten

De docent heeft de klas duidelijk goed voorbereid op het bezoek van Laura en Marjon. Een leerling heeft een hele lijst met vragen. ‘Wat zijn de belangrijkste criteria bij het goedkeuren of afwijzen van een verblijfvergunning? Hoe gaat de IND om met beslissingen die een grote impact hebben op iemands leven? Welke vaardigheden heb ik nodig om bij de IND te kunnen werken?’

Laura en Marjon geven geduldig antwoord op alle vragen. Tijdens de presentatie – te volgen via het digibord voor in de klas - komen nog meer belangrijke aspecten van het IND-werk aan de orde. Hoe ziet de asielprocedure in ons land eruit, wat is de Dublinverordening, wat houdt de noodmaatregelwet in? Ook cijfers komen aan bod. Op het bord verschijnt een slide met de vraag: van welke groep mensen krijgt de IND de meeste aanvragen voor verblijf en hoeveel mensen krijgen daadwerkelijk een verblijfsvergunning?  Uit die cijfers blijkt dat in 2024 in de categorie Regulier (familie en gezin, studie, werk, kennis en talent) 76.160 aanvragen werden ingewilligd. En in de categorie Asiel 32.270.

‘Het is belangrijk te kijken naar de echte cijfers’, legt Laura uit. ‘Sommige politici doen voorkomen alsof ‘asiel’ het grootste deel is van de mensen die naar ons land komen. Maar de cijfers wijzen anders uit’, vult Marjon aan. ‘Hoe zou het komen dat het beeld soms anders is?’, vragen ze de leerlingen, die een aantal suggesties geven. Laura legt uit dat dat komt doordat mensen die op reguliere gronden naar Nederland komen, zoals bijvoorbeeld vanwege familie, studie en werk, of als kennismigrant, meer opgaan in de samenleving. Zij zijn student onder de studenten bijvoorbeeld.’ Marjon vult aan: ‘En mensen die asiel aanvragen zijn meer zichtbaar omdat media meer schrijven over conflicten in de wereld en deze mensen vaak geconcentreerd zijn in opvangcentra. Het is dus altijd goed om te checken wat je hoort, ziet en leest in de media.’ De leerlingen schrijven driftig mee.

‘De menselijke kant van de IND laten zien’

‘Ik vind mijn werk heel erg leuk en vind het ook erg leuk om erover te vertellen’, zegt Laura. ‘Ik vind het belangrijk dat de buitenwereld een realistisch beeld krijgt van wat we doen. Vanuit de media wordt vaak een eenzijdig beeld geschetst. Met maatschappelijke voorlichting kunnen we de menselijke kant van de IND laten zien.’

Marjon vult aan: ‘Op een feestje merk ik soms dat mensen een vertekend beeld hebben over ons werk en over mensen die in ons land een verblijfsvergunning vragen, omdat ze afgaan op wat ze in media lezen. Ik vertel dus graag over wat ons werk inhoudt en wat de feiten zijn, zodat mensen een beter beeld krijgen van de IND en wat wij doen.’

De voorlichters beantwoorden nog veel meer vragen. Hoe weet je of iemand niet liegt? Waarom zijn jullie bij de IND gaan werken? Hoe praat je met iemand die geen Nederlands spreekt? Wat betekent voordeel van de twijfel? Wat betekent menselijke maat? Laura vertelt dat zij met dat laatste, bij het Maatwerkloket waar ze werkt, veel te maken heeft.

‘Na de toeslagenaffaire bij de Belastingdienst is er meer aandacht voor de menselijke maat. Dat betekent dat we meer dan vroeger kijken naar de individuele situatie van mensen. Ook kijken we nu meer naar hun zogenoemde doenvermogen. Soms is dat tijdelijk lager omdat iemand bijvoorbeeld een overlijden of een scheiding heeft meegemaakt. Soms is het permanent minder, bijvoorbeeld omdat iemand een licht verstandelijke beperking heeft. Mensen hebben dan meer begeleiding nodig. Dan doorlopen we bijvoorbeeld elke keer samen een stapje van het proces.’ 

Alle vragen beantwoord

Het lesuur vliegt voorbij. En de lijst met vragen op het schrift van de leerling, hoe staat het daarmee? ‘Alles wat ik wilde weten, is eigenlijk beantwoord’, lacht de leerling terwijl ze haar tas inpakt. En dat is precies wat Laura en Marion voor ogen hebben met hun voorlichtingen: mensen antwoorden geven op vragen. Of zoals Marjon het zegt: ‘Het geeft me echt voldoening als er weer wat meer mensen een beter beeld hebben van ons werk en de IND als organisatie. En dat is vandaag zeker gelukt!’ 

Heeft u na het lezen van dit artikel vragen over of interesse voor maatschappelijke voorlichting? Kijk dan op de site van de IND onder het kopje Maatschappelijke voorlichting of stuur een e-mail.