'Dat alle nareizigers nu naar Zevenaar gaan, scheelt enorm'

Sinds 6 maart 2023 melden alle nareizende gezinsleden zich dus na aankomst in Nederland bij de IND in Zevenaar. Hiervoor is in 2021 een pilot gestart, een samenwerking van vooral het Centraal Orgaan opvang asielzoekers (COA), de IND en VluchtelingenWerk. Eerst voor nareizigers die geen opvang nodig hebben, omdat ze bij familie met een geschikte woning kunnen wonen. Met deze ervaringen is een proces ingericht om álle nareis-aanmeldingen af te handelen in Zevenaar, ook als er wél opvang nodig is.

Nieuw: aanmelden alleen op afspraak

Een verschil met eerder: aanmelden in Zevenaar kan alleen op afspraak. Als het vliegticket is geboekt en de nareiziger een inreisvisum heeft, kan online een afspraak worden gemaakt. IND-medewerker Monika Bouwman, manager van de pilot, vertelt daarover: ‘Bij deze afspraken werken we met tijdssloten. Eén tijdsslot staat voor de aanmelding van één persoon. Voor een gezin van drie zijn dat dus drie tijdssloten. We hebben maximaal 60 tijdssloten per dag en kunnen per werkweek 300 mensen helpen. De aantallen zijn gebaseerd op het aantal beschikbare IND-medewerkers. We hebben dus nooit meer aanmeldingen dan we aankunnen. En omdat we precies weten wie wanneer komt, kunnen we veel voorwerk doen. Zoals het dossier checken en het gesprek en het besluit over de aanvraag, de beschikking, voorbereiden. Daardoor kunnen we de aanmelding voor het grootste deel op één dag regelen. Een nareiziger hoeft zich daarna alleen nog in te schrijven in de Basisregistratie Personen bij de gemeente.’

Overgangsfase

Ondanks dat het proces vrij nieuw is, zijn er weinig ‘spontane aanmelders’. Monika: ‘Tussen 20 en 24 maart, bijvoorbeeld, kwamen er twee gezinnen zonder afspraak. VluchtelingenWerk informeert goed, maar het is wel een overgangsfase. Soms missen nareizigers de informatie net, bijvoorbeeld als ze vóór 6 maart bij de ambassade waren voor hun inreisvisum. Want dat is waar ze de informatie krijgen over waar ze zich in Nederland kunnen melden.’ Wat gebeurt er als iemand toch spontaan langskomt? Monika: ‘Dan nemen we contact op met het COA. Die brengt de nareizigers naar de opvang. Daar maken ze alsnog een afspraak. Ze kunnen dan vrij snel alsnog bij ons terecht. Een klein gezin binnen een paar dagen, voor een groter gezin van zo’n acht tot tien mensen duurt dat ongeveer een week.’

Opvang in hotels

Het COA regelt tijdens de aanmeldprocedure de eerste opvang van de nareizende gezinsleden. Daarvoor zijn drie hotels beschikbaar, in Zevenaar en Duiven. Monika: ‘Er zijn twee hotels compleet afgehuurd en één hotel voor een deel. In totaal gaat het om zo’n 350 plekken. Na de aanmeldprocedure gaan nareizigers naar een COA-opvang ergens anders in Nederland, tot ze een geschikte woning hebben. Of ze gaan direct naar familie in Nederland met zo’n woning. Ik heb van het COA begrepen dat er op dit moment ook nog voldoende plek is voor opvang na de procedure. Er moeten in de toekomst wel meer opvangplekken komen, maar dat is vooral een landelijk probleem.’

Nauwe samenwerking met het COA

Monika gaat verder: ‘De hele verhuizing naar Zevenaar was een nauwe samenwerking met het COA. We hebben samen besloten hoe we het proces het beste konden inrichten, dus met de geplande aanmeldingen. Dat was een hele intensieve en fijne samenwerking, vooral in het begin moesten we veel schakelen. De lijnen zijn nog steeds kort. Dat is prettig, want we zijn nog steeds dingen aan het ‘uitdokteren’. Bijvoorbeeld: tot eind maart belden we het COA als iemand klaar was met aanmelden. Die stuurden dan een taxi om ze op te halen. Nu komt er aan het begin en het eind van de dag een touringcar die alle mensen in één keer naar de hotels brengt. Dus minder vervoersbewegingen, minder werk voor de IND en het COA en makkelijker voor de nareizigers.’

Minder drukte in Ter Apel

Maar hoe gaat het nu in Ter Apel? IND-medewerker Hans Grobben is daar operationeel manager van het Team Aanmeldregistratie. Hij vertelt: ‘Vorig jaar kwamen er ongeveer 12.000 nareizigers naar Ter Apel, naast alle andere asielaanvragers. Dat deze nareizigers nu naar Zevenaar gaan, scheelt enorm. Het team wordt een stuk minder belast, en dat was natuurlijk ook de bedoeling. En niet alleen wij, maar ook de COA-opvang in Ter Apel. Ik zie de verhuizing ook als een procesverbetering. Bij ons konden nareizigers ergens van één tot drie maanden, nadat ze een inreisvisum hadden gekregen, op de stoep staan. Dag en nacht. Wanneer ze precies kwamen, dat wisten we niet. Hans gaat verder: ‘Er staan af en toe nog wel wat nareizigers voor de poort, maar dat zijn er echt heel weinig. De boodschap over de verhuizing heeft de nareizigers dus in de meeste gevallen bereikt. Mijn complimenten voor iedereen van het COA, VluchtelingenWerk en de IND die het proces en de communicatie hebben geregeld.’