‘We moeten oog hebben voor de uitdagingen waar landen voor staan’

Het nieuwe project draagt de naam ‘Capacity Building and Relationshipmanagement’ (CBR) en wordt gesubsidieerd door het Asiel, Migratie en Integratiefonds (AMIF), onderdeel van de Europese migratie- en veiligheidsfondsen (EMVF). Dankzij de toegekende subsidie is er nu meer budget beschikbaar om het internationale relatiebeheer grootschalig en structureel in te zetten. Het project loopt tot 2028.

Investeren in samenwerking

CBR richt zich op de belangrijkste landen waarbij een goede werkrelatie essentieel is voor DTenV. Voor het vertrekproces is DTenV immers sterk afhankelijk van de bereidheid van landen om reisdocumenten af te geven en de terugkeerder toe te laten en duurzaam verblijf te bieden. Projectleider Jan Willem: ‘Het terugnemen van burgers uit Europa is vaak niet in het belang van landen. We kunnen onze ogen niet sluiten voor de uitdagingen waar landen voor staan. Dat kunnen uitdagingen zijn die rechtstreeks te maken hebben met terugkeer, zoals op het gebied van opvang, herintegratie en resocialisatie. Maar het kan ook gaan over werkzaamheden op het brede gebied van migratie waar de gesprekspartner verantwoordelijk voor is, zoals grensbewaking, identiteitsonderzoek, nationaliteitsvaststelling en de bestrijding van mensensmokkel. Door die uitdagingen te erkennen en daarbij hulp te bieden, investeren we in de samenwerking. Met het project CBR hebben we instrumenten om dat te doen.’

Hostmanship

Een belangrijk onderdeel van het project is het opleiden en certificeren van trainers ‘hostmanship’, gericht op de professionaliteit van immigratiediensten. Deze trainingen, die worden verzorgd door de Hostmanship Group, biedt DTenV al langer aan, onder meer aan immigratiediensten in Nigeria, Tanzania en op Aruba en Curacao. Het woord ’hostmanship’ is een combinatie van ‘hospitality’ en ‘craftmanship’, oftewel gastvrijheid en vakmanschap. Trainer Jeroen van Hattum: ‘Bij hostmanship gaat het om het daadwerkelijk verwelkomen van mensen als grondhouding. Dat doet wat met mensen, want met een gemeend welkom verwelkom je ook jezelf. Het gaat om dienstverlening vanuit het hart.’

Jan Willem, inmiddels jarenlang betrokken bij de trainingen, ervaart dat deze daadwerkelijk bijdragen aan een betere werkrelatie met landen. ‘Immers, het laat zien dat wij oog hebben voor uitdagingen waarvoor collegadiensten staan bij de uitvoering van hun werkzaamheden. Het gedachtengoed van hostmanship is in veel gebieden toe te passen, van ziekenhuis tot hotel, eigenlijk overal waar sprake is van een relatie. Aan de grens maakt het concreet het verschil tussen een ambtenaar die je paspoort bestudeert en je streng aankijkt tot iemand die hetzelfde doet maar dan op een vriendelijke manier, door je een knikje te geven bijvoorbeeld. Het zorgt ervoor dat mensen zich gezien voelen. Dat draagt bij uitstek bij aan verbetering van relaties. En dat geldt net zo goed voor de relatie tussen DTenV en landen.’

Studieplaatsen en werkbezoeken

Binnen het project biedt DTenV overheidsfunctionarissen daarnaast trainingen aan van het Africa Capacity Building Centre (ACBC) voor migratiemanagement in Tanzania. Verder subsidieert DTenV elk jaar enkele plekken bij het Migration Management Diploma Programme (MMDP), een driemaandse studie aan de Universiteit van Maastricht (UNU-MERIT) waar jaarlijks een groep studenten uit verschillende werelddelen aan deelneemt. Ook werkbezoeken naar landen van herkomst en werkbezoeken van die landen aan Nederland zijn onderdeel van het project. En er is ruimte om meer activiteiten aan te bieden die aansluiten bij behoeften van landen van herkomst, bijvoorbeeld bij het professionaliseren van asielsystemen, documentveiligheid en grensbewaking. 

Kijk ook de film met Jan Willem over zijn werk.