Wat is de Dublinverordening?

De Dublinverordening is Europese regelgeving die bepaalt welk land verantwoordelijk is voor de behandeling van een asielaanvraag. De verordening is in het leven geroepen om te voorkomen dat asielzoekers in meerdere landen tegelijk asiel aanvragen of van het ene naar het andere land reizen op zoek naar de beste asielprocedure. De eerste afspraken hierover zijn in 1990 ondertekend in Dublin. Sindsdien verwijst de naam van de verordening naar deze stad.

Met de Dublinverordening streeft de EU naar een snelle en eerlijke verdeling van asielzoekers in Europa en stelt de EU vast dat één specifiek land de verantwoordelijkheid op zich neemt. Meestal is dat het land waar de asielzoeker het Schengengebied als eerste is binnengekomen. Soms is een ander land verantwoordelijk, omdat er gezins- of familieleden wonen die daar een verblijfsvergunning hebben of een ander land al een verblijfsvergunning of visum heeft verstrekt.

Hoe werkt het?

Stel een asielzoeker komt Europa binnen via Italië en reist vervolgens door naar Nederland, waar hij de asielaanvraag indient. De Dublinprocedure wordt in gang gezet zodra de asielaanvraag in Nederland is geregistreerd. Op dat moment bepalen de betrokken Europese landen samen welk land uiteindelijk de verantwoordelijkheid draagt. Daarvoor hanteren zij een aantal criteria uit de Dublinverordening, zoals:

1. Familiebanden: heeft de asielzoeker een gezins- of familielid met een verblijfsstatus in een EU-land, dan is dat land verantwoordelijk.
2. Visum of verblijfsvergunning:  heeft de asielzoeker een geldig visum of verblijfsvergunning van een EU-land, dan is dat land verantwoordelijk.
3. Illegale grensoverschrijding: is de asielzoeker op illegale wijze het Dublingrondgebied binnengekomen via een andere EU-lidstaat? Dan is dat land verantwoordelijk.
4. Asielaanvraag in ander EU-land: heeft de asielzoeker eerder een asielaanvraag ingediend in een ander EU-land, dan is dat land verantwoordelijk.
5. Humanitaire uitzonderingen: soms bepalen humanitaire uitzonderingen welk land de aanvraag behandelt. Bijvoorbeeld als er sprake is van kwetsbare personen, zoals minderjarigen zonder begeleiding, of als er ernstige medische redenen zijn. In die gevallen kan een land besluiten de aanvraag toch zelf te behandelen, ondanks dat een ander land verantwoordelijk is volgens de Dublinverordening.

Dublinprocedure in Nederland

In Nederland is de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND) verantwoordelijk voor de Dublinprocedure. Beslismedewerkers uit het Dublin-team werken volgens een strak nationaal en internationaal juridisch kader. Blijkt na onderzoek dat een ander EU-land verantwoordelijk is voor een in Nederland geregistreerde asielaanvraag? Dan dient de IND een verzoek in bij dat land om de asielzoeker over te nemen. Dit heet een ‘Dublinclaim’. Zodra het andere land de claim accepteert, ontvangt de asielzoeker een overdrachtsbesluit en wordt de aanvraag niet meer in Nederland in behandeling genomen. De Dienst Terugkeer en Vertrek (DTenV) zorgt ervoor dat de asielzoeker wordt overgedragen aan het verantwoordelijke land.

Accepteert het andere land de Dublinclaim niet? Dan kan de IND aanvullende informatie verzamelen om de claim te onderbouwen of een nieuwe claim indienen. Wordt er geen verzoek tot heroverweging van de afwijzing of een nieuw verzoek verstuurd? Dan blijft Nederland verantwoordelijk. Dat geldt ook als de vastgestelde termijn, waarbinnen een claim moet worden afgehandeld, is verstreken.

Wat betekent het asiel- en migratiepact voor de Dublinverordening?

Het Europese asiel- en migratiepact, dat op 12 juni 2026 ingaat, streeft naar meer eenheid in het migratiebeleid in Europa. Landen als Griekenland, Italië en Spanje liggen aan de buitengrenzen van Europa en ontvangen daarom meer asielzoekers dan andere landen. De Dublinverordening legt vaak extra druk op deze landen. In het asiel- en migratiepact wordt daarom ingezet op meer solidariteit en een eerlijke en juiste verdeling van asielzoekers. Dat betekent dat landen met een onevenredig groot aantal asielaanvragen ondersteuning zullen ontvangen van andere lidstaten, bijvoorbeeld door asielzoekers over te nemen of door een financiële bijdrage te leveren. Hoe dit er precies uit komt te zien, wordt de komende tijd verder uitgewerkt.